Những ai đã từng đặt chân tới mảnh đất Suối Giàng (Văn Chấn, Yến Bái) thì hẳn không thế nào quên được vẻ đẹp độc đáo, đặc trưng của thiên nhiên nơi đây. Suối Giàng mùa nào cũng đẹp nhưng có lẽ đẹp nhất là những dịp đầu xuân, một chút se lạnh còn vấn vương trên những triền đồi, hòa quyện trên những nương chè với thân cây to lớn nhuộm màu trắng mốc, tuy không đẹp mộng mơ, huyền ảo và lung linh như những vùng đất khác, song đây lại là nơi lưu giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc H’Mông với truyền thuyết về cây chè tổ Suối Giàng mà hẳn còn nhiều người chưa biết tới.
Nói đến Suối Giàng thì ai ai cũng biết ở đây nổi tiếng với những cây chè cổ thụ lâu đời nhất Việt Nam. Đặc biệt là chè Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái mang một hương vị độc đáo, đặc trưng riêng mà không nơi nào có. Suối Giàng có sương phủ kín sáng chiều, nhiệt độ quanh năm mát mẻ, mùa hè nhiệt độ cao nhất lên đến 25 độ C, trời chỉ hửng nắng một thời gian ngắn trong ngày cùng thổ nhưỡng núi đá là nơi phát triển lâu đời của chè Shan Tuyết cổ thụ.
Theo truyền thuyết của người H’Mông kể lại rằng, có một nàng tiên nữ đã đến đây và gieo trồng hạt giống lạ xuống vùng đất này. Những hạt giống lạ đó nảy mầm và mọc thành cây xanh tốt, tán rộng, lá cây xanh đậm, sẫm và to bằng nửa bàn tay, còn búp chè to mập mạp ngậm sương trắng như tuyết. Khi đó có một nhóm người H’Mông đến đây, họ liền hái lá cây ăn và đun với nước sôi uống hằng ngày và họ cảm thấy khỏe khắn trở lại, đẩy lùi được bệnh sốt rét hoành hành lúc bất giờ. Từ đó, họ quyết định ở lại đây cùng với giống cây lạ và đặt tên nơi này là Suối Giàng.
Đã từ rất lâu, không rõ chính xác từ khi nào mà chè Suối Giàng Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái đã trở thành đặc sản, chỉ nghe người Mông kể lại rằng cây chè Suối Giàng đã tồn tại từ rất lâu rồi, dù nắng hay mưa thì cây vẫn nảy mẩm, bén rể, trưởng thành bền bỉ với thời gian và tán cây vươn rộng thành cổ thụ. Người dân Văn Chấn tự hào về cây chè lắm, vì nó không chỉ gắn liền với các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, ẩm thực độc đáo, riêng biệt của đồng bào dân tộc Mông với truyền thống yêu lao động sản xuất mà còn là nguồn thu nhập chính cho các hộ gia đình tại đây.
Nằm ở độ cao gần 1400m so với mặt nước biển, Suối Giàng là vùng đất nổi tiếng với những cây chè tổ hàng trăm năm tuổi, nơi có tới 98% dân cư là người H’Mông. Mỗi sân nhà người dân nơi đây đều có vài gốc chè, mỗi gia đình đều có người làm nghề về chè. Vì vậy, chè không những là niềm tự hào mà còn là nguồn thu nhập chính của 60% số hộ dân trong xã.
Với diện tích gần 400 ha, mặc dù Suối Giàng không phải nơi duy nhất có những cây chè cổ thụ nhưng xét về cả số lượng lẫn tuổi thọ thì không nơi nào sánh bằng. Cây chè cổ nhất Suối Giàng có tuổi thọ trên 400 năm tuổi, được người dân gọi là cây chè tổ. Đặc biệt hơn, những cây chè cổ thụ này còn được các nhà khoa học xác định đây là thủy tổ của cây chè thế giới. Cùng với đó là quần thể 400 gốc chè cổ thụ trên 100 năm tuổi mọc tập trung ở 4 thôn của xã là Giàng A, Giàng B, Pang Cán và Bản Mới, hiện đang được hàng trăm hộ dân quản lí, chăm sóc. Và mỗi khi vào mùa thu hoạch, các chàng trai, cô gái H’Mông trèo lên những cây chè cổ thụ thu hái những búp chè xanh non, tươi mới về để chế biến thành các sản phẩm chè mang thương hiệu đặc trưng của Suối Giàng, được giới sành chè trong và ngoài nước biết đến.
Cây chè tổ Suối Giàng gắn liền với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, ẩm thực nhằm tôn vinh nét văn hóa độc đáo, riêng biệt của đồng bào dân tộc H’Mông với truyền thống yêu lao động sản xuất. Và có thể khẳng định rằng, giá trị của cây chè tổ Suối Giàng không chỉ dừng lại ở hương vị đặc biệt của một loại đồ uống mà nó còn mang theo trong đó cả dư vị về thời gian, những tinh túy của đất rừng, thiên nhiên và đồng bào dân tộc H’Mông nơi đây.
Bạn có thể thấy từng luống chè xanh bạt ngàn khi đến Thái Nguyên, nhưng nếu bạn muốn thấy cả một rừng chè thì hãy đặt chân tới Văn Chấn. Chè Suối Giàng Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái có niên đại hơn 400 năm tuổi, được coi là thủy tổ của cây chè thế giới. Những cây chè ít tuổi nhất ở Văn Chấn cũng có trên 100 năm tuổi.
Chè Suối Giàng Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái có tên gọi là chè Shan Tuyết, có người giải thích rằng, “Shan” là cách gọi lái đi của từ “sơn” có nghĩa là núi. Tức là chè được nuôi dưỡng bằng tất cả tinh túy của trời đất, được ngậm tuyết của vùng non cao. Còn có người lại nói cái tên này xuất phát từ tấm lá chè to và dài kia được phủ một lớp lông tơ mịn màng và mỏng như tuyết. Lá chè khi đã được sao khô lên, ta sẽ thấy những đốm lấm tấm trắng như tuyết chứ không có màu đen tuyền như các loại lá chè khác.
Đến mùa thu hoạch, chè Suối Giàng Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái được hái và chế biến rất phức tạp và công phu. Củi dùng để sao chè nhất định phải là loại củ được phơi khô cháy đượm. Khi sao chè phải luôn hơ tay trên chảo nóng để ước lượng nhiệt độ đã thích hợp hay chưa. Trong quá trình sao phải giữ lửa liu riu thật đều. Khi chè sao xong được đưa ra vò bằng bàn tay đầy kinh nghiệm và khéo léo để chè không bị nát và làm rơi hết những tuyết trắng bám trên búp chè. Cuối cùng còn lại là những búp chè săn lại bằng hạt đỗ, tuyết phủ trắng, khi pha có màu óng ánh như màu mật ong cùng hương thơm thanh khiết, vị ngọt đượm quẩn quanh đầu lưỡi rất lâu tan sau khi uống.
Có thể khẳng định rằng, chè Suối Giàng Suối Giàng Văn Chấn Yên Bái chính là sản vật vô cùng quý giá của núi rừng Tây Bắc. Dù có nhiều xã vùng cao đều có chè cổ thụ nhưng chỉ có ở Suối Giàng của huyện Văn Chấn là Shan Tuyết cổ thụ ngon hơn cả. Nếu bạn chưa từng trải nghiệm thì hãy một lần thưởng thức hương vị của chè Shan Tuyết, đảm bảo sẽ không làm bạn thất vọng đâu nhé!
- Tiến sĩ Lương y Võ Sư: Nguyễn Đông Đức – Chuyên gia hàng đầu trị bệnh cứu người
- Cưng xỉu trước loạt ảnh sơ sinh siêu dễ thương của các loài động vật
- 3 công thức món ăn nhẹ giúp đẩy nhanh trao đổi chất, đốt calo trong khi ngủ
- Giải đáp thắc mắc uống tinh dầu quế có thật sự tốt hay không?
- Bí quyết giảm cân từ thanh long đem lại vóc dáng thanh mảnh