Ngậm ngùi với chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng
Giới thiệu về cây trà Tà Xùa và vùng đất sinh ra nó
Những người sành trà đều biết đến một loại trà cổ thụ mọc trên núi cao của người dân tộc H’Mông với những búp trà trắng như sương tuyết, vị trà ngọt dịu, và có một mùi thơm rất lạ – đó là Trà Tà Xùa ở Sơn La. Những người lần đầu uống trà Tà Xùa, có thể sẽ cảm thấy hơi lạ với hương trà và vị trà ngọt dịu ngay từ ngụm trà đầu tiên, nhưng nếu đã quen rồi thì khó mà bỏ được.
Không biết từ bao giờ, trên đỉnh Tà Xùa – xã Tà Xùa, Huyện Bắc Yên, Tỉnh Sơn La – nằm ở độ cao 1500m so với mặt nước biển, quanh năm mây mù và tuyết trắng bao phủ, người dân tộc thiểu số HMông nhiều đời nay đã thấy có một loại cây tự nhiên mọc thành rừng, nhiều vô kể.
Cây xanh tốt, lá to, dầy, búp mọng, to và màu trắng. Đầu tiên bà con hái một ít búp mang về rồi cho cả búp và nước vào đun trên bếp,sau đó rót ra bát uống, mới đầu thấy tỉnh táo và ngọt ngọt nơi cổ họng.
Thế rồi mọi người truyền nhau đi hái lá và ngọn cây đó về đun nước uống hàng ngày. Sau này bà con người Kinh từ miền xuôi lên Bắc Yên khai hoang và lập nghiệp gọi cái cây mọc hoang đó là cây trà, phiên dịch ra tiếng Hmông là: “Xùa Rề”. Rồi người Kinh bắt đầu dậy cho người HMông cách hái búp chè cho vào chảo gang đốt lửa thật nóng cho búp trà vào đảo đều, vò, và sấy cho chè khô… để có chè khô thành phẩm bán ra thị trường như ngày hôm nay.
Thương búp chè non nảy chồi trong giá rét,
Rễ cổ thụ oằn mình trong lòng đất.
Chắt lọc cho đời hương vị thanh tao…”
Thân cây lớn, với rất nhiều rêu và địa y bám trên thân. Mỗi khi hái trà, người dân tộc H’Mông phải trèo lên cây cao, hái từng búp trà non bỏ vào gùi. Lên cây mới thấy con người so với cây thật bé nhỏ.
Thường mỗi cây trà cổ thụ khi hái tốn rất nhiều công sức, và năng suất cũng không cao. Mỗi cây trà cổ thụ khi hái chỉ được vài kg trà búp tươi. Những búp trà xanh mượt đã được hái về, chờ chế biến.Người dân sẽ làm héo trà bằng lửa, trên một chảo gang rất to, bên dưới.
Một số hình ảnh về Trà cổ thụ Tà Xùa
https://www.youtube.com/watch?v=UWXz_nEAX6Q&t=207s