Rác thải nhựa từ lâu đã là vấn đề đáng lo ngại của cả hành tinh.
Ông Albert T. Lieberg, trưởng đại diện Tổ chức Liên Hiệp Quốc (FAO) ở Việt Nam nhận định: “Việt Nam là một trong 5 quốc gia hàng đầu phải chịu trách nhiệm cho khoảng 13 triệu tấn rác nhựa được thải ra đại dương mỗi năm.” Trung bình mỗi phút trên thế giới có khoảng 1 triệu chai nhựa được bán ra, nhưng để chúng phân hủy thì phải mất từ 400 – 1000 năm. Đây thực sự là một đánh đổi quá lớn mà môi trường phải gánh chịu để phục vụ cho tiện ích của con người.

Theo thống kê của Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, Việt Nam hiện nằm trong 4 quốc gia có lượng phế phẩm nhựa thải ra môi trường nhiều nhất thế giới, ước tính hơn 1.8 triệu tấn mỗi năm.
Mặc dù hiện nay nhu cầu sử dụng sản phẩm nhựa của người dân còn cao nhưng khả năng xử lý rác thải nhựa ở Việt Nam vẫn rất hạn chế, chỉ khoảng 27% nhựa phế thải được tái chế đúng cách và hiệu quả. Không những thế, Việt Nam còn là 1 trong 5 nước có lượng rác thải nhựa đổ ra biển nhiều nhất thế giới, lên đến 0.73 triệu tấn mỗi năm. Nếu như không có hành động cụ thể, thiết thực nào để ngăn chặn tình trạng này, đến năm 2050, biển Việt Nam có nguy cơ chứa nhiều rác thải nhựa hơn sinh vật biển
Để giảm thiểu tác hại do rác thải nhựa bao bì gây ra, nhiều tập đoàn và doanh nghiệp trên thế giới đã bắt đầu hành động, tổ chức thu gom và tái chế lại bao bì do chính công ty mình bán ra.
Mới đây Sprite – thương hiệu nước giải khát hương chanh có ga (thuộc Công ty Coca-Cola) cũng đã hy sinh vẻ ngoài quen thuộc gần 10 năm qua trong mắt người tiêu dùng, để chuyển từ chai nhựa xanh sang chai nhựa trong suốt. Sự thay đổi này là một trong những nỗ lực của Coca-Cola nhằm thực hiện cam kết Vì Một Thế Giới Không Rác Thải với mục tiêu đến năm 2030, mỗi chai và lon mà Coca-Cola bán ra sẽ được công ty thu gom và tái chế.

Trong thiết kế chai nhựa trong mới, việc giữ lại phần nắp chai và nhãn chai màu xanh lá có lẽ là dụng ý của Sprite, khi muốn giữ nguyên tinh thần của sản phẩm, rằng đây là một loại thức uống giải khát với hương vị chanh tươi mới và sảng khoái. Phần nhãn dán của Sprite cũng đã được điều chỉnh đôi chút. Trong thiết kế nhãn dán mới, phông chữ và màu sắc vẫn giữ nguyên, nhưng phần họa tiết phụ trợ đã được giản lược bớt đi, logo Sprite xuất hiện to hơn và cũng nổi bật hơn bởi dấu chấm tròn vàng tượng trưng cho quả chanh. Đây được xem là một điểm cộng cho phần thiết kế nhãn dán của Sprite ở lần thay đổi diện mạo mới này.
Tuy nhiên, thành thật mà nói, xét về mặt tổng quan, việc thay đổi bao bì từ nhựa xanh sang trong suốt và vẫn giữ nguyên kiểu dáng của chai nhựa cũ đã khiến cho sản phẩm thiếu sự nổi bật và kém bắt mắt hơn hẳn. Có lẽ, Sprite sẽ phần nào giải quyết được câu chuyện này nếu có sự thay đổi và nhấn nhá một chút vào kiểu dáng chai nhựa trong mới.
Nhưng điều gì đã khiến Sprite vẫn kiên trì với quyết định của mình trong khi hình hài mới có vẻ kém sắc hơn hẳn?
Để lý giải cho sự thay đổi mang tính “mạo hiểm” này của thương hiệu, hãy cùng chúng mình so sánh và phân tích một chút về quy trình xử lý nhựa màu và nhựa trong mà đa số mọi người ít có thể phân biệt được
Quy trình xử lý nhựa màu bao gồm các công đoạn sau: Phân loại màu (tại Việt Nam được phân loại thủ công bằng tay và mắt người), cắt nhỏ & làm sạch, xử lý nhiệt & xử lý màu (nếu cần thiết), thu được hạt màu tái chế (rPET)

Thực tế, việc kiểm soát chất lượng của rPET màu gặp nhiều khó khăn. Đồng thời tính ứng dụng của rPET màu khiến chúng có giá trị thấp hơn so với rPET trong (giá thu mua những chai nhựa trong suốt đắt gấp 5 lần những chai nhựa màu). Chính những điều này đã khiến bao bì nhựa màu bị bỏ lại phía sau công cuộc tái chế.

Trong khi đó, quy trình xử lý nhựa trong lại giản lược được 2 công đoạn: phân loại màu và xử lý nhiệt. Những ưu điểm này đã khiến nhựa trong trở thành điểm sáng trong nỗ lực bảo vệ môi trường. Cho nên cũng dễ hiểu tại sao trong giai đoạn đầu, Sprite chấp nhận với những luồng ý kiến trái chiều về diện mạo mới. Bởi về lâu về dài, sự thay đổi này chắc chắn sẽ mang lại những biến chuyển tích cực cho môi trường mà chúng ta đang sinh sống.
Hành động này cũng nhận được sự ủng hộ của ông Ashwin Subramaniam, Giám đốc điều hành và Nhà Sáng Lập của GA Circular – công ty tư vấn chuyên tập trung thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại châu Á: “Chúng tôi rất hoan nghênh việc Coca-Cola tiếp tục triển khai chuyển đổi bao bì sản phẩm Sprite tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Nghiên cứu của chúng tôi tại 6 quốc gia Đông Nam Á cho thấy việc chuyển từ nhựa PET có màu sang nhựa PET trong suốt giúp gia tăng nguồn nguyên liệu dùng cho tái chế và tái sử dụng. Nguyên nhân là do nhựa PET trong suốt có giá trị và nhu cầu cao đối với kinh tế tuần hoàn. Tại báo cáo về thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong sản xuất chai nhựa PET ở Đông Nam Á, GA Circular đã khuyến nghị loại bỏ dần bao bì nước giải khát làm từ nhựa PET có màu, và chúng tôi rất ủng hộ quyết định chuyển đổi của Coca-Cola”.
Bên cạnh việc chuyển sang chai nhựa trong suốt, dễ tái chế đối với sản phẩm Sprite, trước đó, Coca-Cola đã liên tục triển khai những sáng kiến thúc đẩy quá trình thu gom và tái chế bao bì nhựa tại Việt Nam. Đơn cử trong năm 2019, Coca-Cola đã chính thức bỏ màng co nhựa trên sản phẩm nước đóng chai Dasani (dung tích 350ml, 500ml và 1500ml). Đến năm 2020, Coca-Cola là công ty nước giải khát đầu tiên giới thiệu bao bì được làm từ 100% nhựa tái chế (rPET), áp dụng cho sản phẩm nước đóng chai Dasani (dung tích 500 ml) tại thị trường Việt Nam.
View More: